Jego Ekscelencja Arcybiskup Lubelski i Chełmski Abel
Początki chrześcijaństwa wschodniego na terenie późniejszej diecezji chełmskiej sięgają X w. Po oficjalnym chrzcie Rusi Kijowskiej, przyjętym przez jej władcę Włodzimierza Wielkiego w 988 roku, misje chrześcijańskie dotarły do zachodnich rubieży tego państwa. Już w 992 roku w pobliskim Włodzimierzu Wołyńskim powstało biskupstwo prawosławne, w skład którego weszły między innymi obszary między rzekami: Wieprz i Bug, zamieszkałe przez ludność ruską. Wówczas powstały tu zapewne zręby prawosławnej organizacji kościelnej.
Prawosławna Diecezja Lubelsko-Chełmska została restytuowana postanowieniem Soboru Biskupów Kościoła Prawosławnego w Polsce z dnia 25 marca 1989 r. Jest ona bezpośrednią kontynuatorką tradycji dawnej diecezji chełmskiej. Diecezja objęła dawne województwa środkowo-wschodniej Polski: bialskopodlaskie, chełmskie, lubelskie, siedleckie, tarnobrzeskie, zamojskie i częściowo rzeszowskie. W chwili powołania diecezja liczyła 16 parafii podzielonych na 2 dekanaty. Na terenie diecezji znajdował się również monaster św. Onufrego w Jabłecznej, będący w jurysdykcji metropolity warszawskiego i całej Polski oraz Wyższe Prawosławne Seminarium Duchowne w Jabłecznej.
W obecnym kształcie diecezja liczy 24 parafie, podzielone na 5 dekanatów: Lubelski, Chełmski, Biała Podlaska, Terespolski i Zamojski.