17 Na XVII Międzynarodowym Festiwalu Kolęd Wschodniosłowiańskich, który w dniach 27-29 stycznia odbył się w Lublinie i Terespolu, zaprezentowało się 36 chórów i zespołów, czyli ponad 750 wykonawców.
Na wspólnym kolędowaniu spotkały się chóry z Białorusi, Polski i Ukrainy. Nie zawiodła również festiwalowa publiczność. 3 dni kolędowania w obu miastach zgromadziły ponad 1500-osobową widownię. Tradycyjnie otwarcia festiwalu w Terespolu dokonali wspólnie: abp Abel, ordynariusz Prawosławnej Diecezji Lubelsko-Chełmskiej oraz Jacek Danieluk, burmistrz Terespola. XVII MFKW został zorganizowany z błogosławieństwa abpa Abla. Gośćmi festiwalu byli: bp Artur Miziński – biskup pomocniczy archidiecezji lubelskiej, Aleksander Sosna – doradca prezydenta RP ds. wyznań, Aleksander Łozicki – konsul generalny Białorusi w Białej Podlaskiej, Władysław Kaniewski – konsul generalny Ukrainy w Lublinie, Stavros Palivontas – dyrektor generalny Doxakis Tours (Grecja), przedstawiciele władz samorządowych, służb mundurowych, oświaty i duchowieństwo.
MFKW łączy tradycję z nowoczesnością, wszechstronnie prezentuje bogactwo trendów wschodniosłowiańskiej tradycji kolędniczej. W tym roku na terespolskiej scenie podczas dwóch dni przesłuchań festiwalowych zespoły zaprezentowały różnorodne formy kolędowania. Doskonałym przykładem połączenia tradycji z nowoczesnością był występ zespołu „ILO&friends”, wykonującego muzykę z pogranicza akustyki i brzmień elektrycznych, wspólnie z zespołem ludowym „Rozśpiewany Gródek” z Gródka. Łemkowską tradycję kolędniczą przybliżył Męski Kameralny Chór Cerkiewny „Kliros” z Gorlic. We wspólnym kolędowaniu pokolenia połączył rodzinny chór działający przy parafii przy monasterze w Supraślu. Tradycyjny śpiew cerkiewny przybliżyły chóry parafialne z Białegostoku, Bielska Podlaskiego, Kielc, Kobylan, Międzylesia, Siemiatycz, Sławatycz, Terespola, Zabłocia i chór BMP Diecezji Lubelsko-Chełmskiej. Piękno lokalnego bożonarodzeniowego folkloru polsko-białorusko-ukraińskiego pogranicza barwnie przedstawiły chóry i zespoły dziecięce, młodzieżowe i dorosłe, działające przy szkołach, uniwersytetach i centrach kultury (chór miasta Garwolin; zespół wokalny Niepublicznej Szkoły Podstawowej św.św. Cyryla i Metodego z Białegostoku; „Werwoczki” z Orli; „Kanon” z Łomaz; „Sacrum” z Lublina; „Tutejsza szlachta” i „Wierasok” z Mińska; Zgoda” z Brześcia; „Poleskieje Pierezwony” z Kobrynia; zespół College’u Muzycznego z Grodna; „Lira” oraz „Legenda” i „Znachidka” ze Lwowa).
Podczas przesłuchań festiwalowych w Terespolu prezentowana była wystawa fotograficzna “Kolory prawosławia. Polska“, która powstała z bogatych zbiorów fotografii serwisu ORTHPHOTO.NET. Wystawa jest tematyczną podróżą opowiadającą o kolorach prawosławia w Polsce, widziane obiektywem i sercem jednocześnie: kolory wielskich i miejskich cerkwi, koloryt świątecznych i codziennych obrzędów religijnych, barwne i szanowane postaci związane z prawosławiem. Honorowy patronat nad wystawą objął prezydent RP Bronisław Komorowski.
Wszystkich chórów i zespołów, które wystąpiły na XIX edycji festiwalu, można posłuchać na stronie internetowej orthodox.fm – Prawosławnego Portalu Medialnego Diecezji Lubelsko-Chełmskiej …
Festiwal widziany zza kulis
O pracy za kulisami festiwalu opowiada Anna Jawdosiuk, która była konferansjerem na XVII edycji MFKW.
Praca w biurze festiwalowym nie ustaje cały rok, gdy kończyła się XVII edycja wschodniosłowiańskiego terespolskiego kolędowania organizatorzy już robili przymiarki na następny rok. A ten rok przyniósł kilka niespodzianek. “Oj na mori, oj na mori mori…” śpiewała Ilona Karpiuk (ILO&friends), przygrywała jej gitara basowa, perkusja i akordeon, wszystko w rytmach rockowych, a wtórowały panie z zespołu ludowego Rozśpiewany Gródek. Ten niecodzienny projekt kolędniczy pod nazwą „Szczodry Wieczar Dobrym Ludziam” połączył elektoriczno-akustyczne brzmienia z ludową tradycją kolędowania.
Przechodząc na zupełnie inny kraniec estetyki muzycznej, warto przypomnieć występ zespołu „Tutejsza Szlachta” z Mińska. Dźwięk cymbałów, biały śpiew, renesansowe białoruskie pieśni, stylizowane stroje z epoki przeniosły nas w czasy Wielkiego Księstwa Litewskiego i Korony. Zarówno w Lublinie, jak i Terespolu zespół zaprezentował tradycyjne kolędy białoruskiej szlachty, dziś często zapomniane melodie i słowa, które artyści starają się ocalić i rozpowszechnić.
Kolejnymi kolędnikami, którzy wzbudzili żywe emocje wśród terespolskiej publiczności był Chór Rodzinny parafii przymonasterskiej w Supraślu. Dyrygentom ks. Dymitrowi i Mirosławie Tichoniukom udało się zaangażować do wspólnego kolędowania (ale również udziału w nabożeństwach, występów na koncertach) całe pokolenia od najbardziej niesfornych maluchów po ich rodziców. Energię rodzinną chór zaprezentował w scence „Przed kolędowaniem”, na scenie znalazły się kule śnieżne, bałwan, gwiazda i sami kolędnicy, którzy zaśpiewali m.in. jedną z najpopularniejszych kolęd na Podlasiu (najpopularniejszą wśród dzieci) – “swiataja Warwara”.
Festiwal w Terespolu to również czas swoistego sprawdzianu dla prawosławnych chórów parafialnych Diecezji Lubelsko-Chełmskiej. Wartym zaznaczenia był występ Chóru Parafii Prawosławnej p.w. Opieki Matki Bożej w Kobylanach, gdzie nowa dyrygentka Natalia Iwaniuk jest kontynuatorką bogatej spuścizny lokalnych melodii cerkiewnych, m.in. dorobku długoletniego psalmisty Piotra Łastowskiego. Chór Parafii Prawosławnej p.w. Opieki Matki Bożej ze Sławatycz pod dyrekcją Ewy Wasilczyk urzekł słuchaczy występem rezolutnych młodych artystów, którzy mimo wieku mogą pochwalić się bogatym dorobkiem. Bodaj najbardziej popularne kolędy prawosławne z Chełmszczyzny, Lubelszczyzny i Podlasia zabrzmiały w wykonaniu chóru Parafii Prawosławnej p.w. św. Anny w Międzylesiu pod dyrekcją debiutującego w tej roli Rafała Dmitruka.
I tak można wymieniać bez końca chóry, które wystąpiły na terespolskiej scenie, a było ich ponad 30 (z pośród 50 zgłoszeń), kolędy które zaprezentowały, ilości nie liczę, ale najważniejsze jest to, że po raz kolejny w Terespolu spotkaliśmy się, by wspólnie chwalić Boga, cieszyć się jego narodzinami i obietnicą zbawienia całej ludzkości. A teraz czekamy na XVIII edycję …
Organizatorzy
- Prawosławna Diecezja Lubelsko-Chełmska …
- Fundacja Dialog Narodów …
- Miejski Ośrodek Kultury w Terespolu …
- Nadbużańskie Centrum Kultury Prawosławnej